MYOMLAR
Myomlar rahimde görülen, rahim yapısında bulunan düz kas dokusundan gelişen iyi huylu kitlelerdir. Myomlar bir bezelye tanesi büyüklüğünden basket topu büyüklüğüne kadar değişebilen boyutlarda olabilir. Genellikle yuvarlak ve pembemsi renktedirler ve uterus (rahim) içinde her yerde bulunabilirler. Tek bir tane olabileceği gibi onlarca myom aynı rahimde olabilir.
Her yüz kadından yaklaşık 20'sinde çapı ufak ya da büyük az sayıda ya da çok sayıda, belirti veren ya da vermeyen myomlara rastlamak mümkündür. Myomlar rahmin en sık görülen iyi huylu tümörüdür.
Myomlara en çok 25-45 yaş grubu kadınlarda rastlanır. Ergenlik döneminde görülmesi çok ender bir durumdur. Keza menopoz sonrasında da myom görülme sıklığı düşüktür ve doğurganlık yaşlarında myom tanısı almış çoğu kadında menopoza girdiklerinde hastalıklarında hızla gerileme görülür.
Nedenleri Nelerdir
Bugün için myomların oluş nedenlerini bilmiyoruz. Ancak bilinen bazı özellikleri sözkonusudur. Genellikle gebelik geçirmemiş, doğum yapmamış, bekar, hiç evlenmemiş kadınlarda daha sık görülürler. Gebelik sırasında büyüme eğilimleri vardır. Kız çocukları ve genç kızlarda görülmezler, menopoz sonrası yeni myom oluşumu olmaz. Bütün bu özellikler myomların yumurtalıklardan salgılanan estrojen adlı kadınlık hormonu ile ilişkili olduğunu göstermektedir.
1- Artmış Estrojen Düzeyi: Myomların kesin nedeni bilinmemektedir. Fakat; estrojen hormonu (kadınlık hormonu) myomların büyümesine yol açtığı düşünülmektedir. Gebelik döneminde myomlar da artmış esterojen düzeyine bağlı olarak büyüme görülürken, menopozda ise esterojen düzeyindeki düşüşe bağlı olarak myomlarda küçülme görülmektedir.
2- Kalıtım: Özellikle anne kız kardeş veya anneannesi gibi birinci derece akrabalarında myom olan kişilerde gelişmesi şansı fazladır.
Myomların Sınıflaması
1- Subseröz myomlar (rahmin dış tabakasında)
2- İntramural myomlar (rahmin orta tabakasında)
3- Submüköz myomlar (rahmin iç tabakasında)
4- Servikal myomlar (rahim ağzında)
5- Saplı myomlar
6- İntraligamenter myomlar (rahmin yanında, ondan ayrı bir kitle olarak)
7- Parazitik myomlar (Karın boşluğunda serbest olarak bulunan myom)
En sık görülen myomlar İntramural myomlardır.
Belirtileri
Myomlar sıklıkla belirti vermezler. Normal jinekolojik muayeneler sırasında tesadüfen tespit edilirler. Ancak; çoğu zaman büyüme ile orantılı olarak şu bulguları verebilirler;
* Fazla miktarda adet kanamaları
* Cinsel ilişki sonrası kanama
* Adet arası dönemde ara kanama
* Sık sık idrara çıkma
* Karında büyüme veya şişlik
* Adet dönemlerinde yada cinsel ilişki sırasında kuyruk sokumuna doğru ağrı
* Fazla miktarda kanamalar bağlı kansızlık
* Tüplerin yada rahmin ağzını kapayan myomlar kısırlığa neden olurlar
* Büyük myomlar barsaklara bası yaparak barsak içinde dışkının ilerlemesine engel olmak suretiyle kabızlığa neden olurlar.
* Döllenmiş yumurtanın rahmin içinde gömülüp kalmasına engelleyici şekilde yerleşmiş myomlar tekrarlayan düşüklere neden olurlar.
Myomlar ve Kanserler Arasında İlişki Var Mıdır?
Myomu olan hastalarda kanser gelişme riski (1/10000) onbinde birdir. Özellikle menopozdan sonra myomlarda ani büyüme görülmesi kanser şüphesi doğurur. Böyle durumlarda rahim cerrahi olarak çıkarılmalıdır.
Myom Tanısı Nasıl Konulur?
Myom tanısı koymak kolaydır. Tipik belirtilerle gelen bir kadında yapılan jinekolojik değerlendirme (muayene ve ultrason) %99 doğrulukta tanı koydurur.
Ultrasononografi: Myom tanısında kullanılan en yararlı ve güvenilir tanı yöntemidir. Myomların sayısı, büyüklükleri ve yerleşim yerleri kolayca görülebilir. Özellikle vajinal yoldan yapılan USG daha yararlıdır. Tomografi kullanılmaz. MR ise USG kadar bilgi veri. Daha pahalı olduğundan gereksizdir.
Tedavi
Myomlar genellikle küçük ve şikayete neden olmadıklarından tedavi gerektirmezler. Buna rağmen belirgin bulgu verenler, doğurganlığı etkileyecek kadar büyüklükte olanlar veya kanserle karışabilecek özellikte olanlar tedavi gerektirirler. Myomunuz eğer küçük ise "bekle ve gör" şeklinde yaklaşımla 6 ay arayla kontrol muayeneleri yapılmalıdır. Myomun büyüme hızı böylelikle incelenmiş olunur.
Myomun tedavisi cerrahidir. Günümüzde myomları tedavi edecek bir ilaç tedavisi yoktur.
GnRH analogları diye adlandırılan bir grup ilaç myomların boyutlarını küçültmek için kullanılır. Bu ilaçlar uzun zaman kullanıldığında kemik kaybına, vajinal kurumaya ve sıcak basmalarına yol açar. Bu ilaçlar cerrahi öncesi myomları küçültmek için kullanılır. Genellikle operasyondan önce 2 ay verilirler ancak sonrasında hasta opere edilmezse myomlar tekrar eski büyüklüklerine dönerler. Günümüzde çok kullanılan ilaçlar değillerdir.
Yakınmalara yol açan ve hızla büyüyen myomlar cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Myomun yeri ve büyüklüğü cerrahinin tipini belirler.
Myomektomi: Myomun uterus (rahim) duvarında basitçe sıyrılarak çıkartılması işlemidir. Çocuk isteyen kişilerde uterusun korunmasını sağlayan bir yaklaşımdır. 3 farklı teknikle yapılabilir.
Laparoskopik myomektomi. Myom cerrahisinde günümüzde yaygın olarak kullanılır. Özellikle subseröz-intramural myomlar bu yola çıkartılırlar. Karın açılmadığı için iyileşme çok daha hızlı ve rahat olur, hasta daha az ağrı duyar, normal yaşantısına daha hızlı döner.
Laparotomik myomektomi. Myom laporoskopik olarak alınmayacak kadar büyük ise karın açılarak uygulanan klasik ameliyat ile myomektomi gerçekleştirilir. Bu işlem uterus duvarında incelmeye neden olabileceğinden sonraki gebeliklerde normal (vajinal) doğum yerine sezeryan tercih edilmek zorunda kalınır.
Histeroskopik myomektomi. Özellikle rahim iç boşluğundan gelişen submüköz myomlar bu yolla alınabilirler. Burada özel aletlerle vajinal yoldan rahim içi boşluğa girilerek myom parçalar halinde çıkartılır.
Histerektomi (Rahmin Alınması): Hızla büyüyen yakınmalara yol açan myomları olan, ileride gebelik düşünmeyen hastalarda uygulanan bir yöntemdir.
Takip: Tüm myomların cerrahi ile çıkarılması gerek yoktur. Ağrı, basınç hissi, düzensiz ve aşırı kanama yakınmaları olmayan hastaların düzenli kontrolleri yapılarak myom boyutları takip edilir. İleride gebelik düşünen hastalar veya menopoza girecek olan hastalar bu şekilde takip edilir.
Myomların önemli özelliklerinden birisi tekrarlama eğilimleridir. Özellikle birden çok myomu olan kadınlarda cerrahi sonrasında tekraralama lar görülebilir. Bu nedenle operasyon sonrasında hastaların 6 şar aylık aralarla muayene ve USG ile takipleri uygun olur.
